HOTLINE: 090.547.7979 - 054.389.8868

Home Cultural heritages [Lăng tẩm] Lăng Khải Định (Ứng lăng)
[Lăng tẩm] Lăng Khải Định (Ứng lăng)

Bước lên ngai vàng giữa tuổi 31, Khải Ðịnh say sưa với việc xây dựng cung điện, dinh thự, lăng tẩm cho bản thân và hoàng tộc như điện Kiến Trung, Cung An Ðịnh, cửa Trường An, cửa Hiển Nhơn, cửa Chương Ðức và đặc biệt là Ứng Lăng.

Lăng Khải Ðịnh được khởi công xây dựng từ ngày 4/9/1920 và kéo dài trong 1 năm mới hoàn tất. Ðể có kinh phí xây dựng lăng, vua Khải Ðịnh đã xin chính phủ bảo hộ cho phép tăng thuế Ðiền lên 30% trên cả nước và lấy số tiền đó để làm lăng. Hành động này của Khải Ðịnh đã bị lịch sử lên án gay gắt.

Diện tích lăng Khải Ðịnh rất khiêm tốn 117m x 48,5m, nhưng cực kỳ công phu và tốn nhiều thời gian. Tổng thể của lăng là một khối hình chữ nhật vươn lên cao với 127 bậc cấp, với sự xâm nhập của nhiều trường phái kiến trúc như: Ấn Ðộ, Phật Giáo, Rôman, Gothique,... đã để lại dấu ấn trên những công trình cụ thể, những cổng trụ hình tháp ảnh hưởng từ kiến trúc Ấn Ðộ; trụ biểu dạng stoupa của nhà Phật; hàng rào như những cây Thánh giá khẳng khiu; nhà bia với những hàng cột bát giác và vòm cửa theo lối Rôman biến thể,...Ðây là kết quả của hai yếu tố: sự giao thoa văn hóa Ðông - Tây trong buổi giao thời của lịch sử và cá tính của Khải Ðịnh.

Cung Thiên Ðịnh ở vị trí cao nhất là kiến trúc chính của lăng, gồm 5 phần liền nhau: hai bên là Tả, Hữu Trực Phòng dành cho lính hộ lăng; phía trước là Ðiện Khải Thành, nơi có án thờ và chân dung Khải Ðịnh; chính giữa là bửu tán, pho tượng nhà vua bằng đồng đúc với tỷ lệ 1/1 và mộ phần ở phía dưới; trong cùng là khám thờ bài vị của vua khi quá cố. Toàn bộ nội thất của ba gian giữa trong cung Thiên Ðịnh đều được trang trí những phù điêu ghép bằng sành sứ và thủy tinh. Ðó là những bộ tranh tứ quý, bát bửu, ngũ phúc, bộ khay trà, vương miện,... Những vật liệu cứng, biệt lập, qua bàn tay vàng khéo léo của các nghệ nhân đã trở thành những tác phẩm nghệ thuật mềm mại, sống động và vô cùng rực rỡ. Ðặc biệt chiếc bửu tán bên trên pho tượng đồng trong chính tẩm với những đường lượn mềm mại, thanh thoát khiến người xem có cảm giác nó được làm bằng nhung lụa, có thể xao động trước gió mà quên đi rằng nó đích thực là một khối bê tông cốt thép nặng gần một tấn.

Người chịu trách nhiệm chính trong việc kiến tạo những tuyệt tác nghệ thuật trong lăng Khải Ðịnh là nghệ nhân Phan Văn Tánh, tác giả của ba bức bích họa  Cửu long ẩn vân  lớn vào bậc nhất Việt Nam đưọc trang trí trên trần của 3 gian nhà giữa trong cung Thiên định.

Cho dù bị lên án dưới nhiều góc độ khác nhau, nhưng lăng Khải Ðịnh đích thực là một công trình có giá trị về mặt kiến trúc và nghệ thuật, nó làm phong phú thêm quần thể lăng tẩm ở Huế.